Een Vergeten Groep

In Belgisch Limburg wordt één dezer dagen een HoLeBi-vereniging voor jongeren met een verstandelijke beperking opgericht. Daar- mee zullen in de Vlaamse regio welgeteld drie lokale verenigingen actief zijn die zich richten op 'roze' jongeren met een verstandelijke beperking. 'Een vergeten groep', die ook in Nederland nog worstelt met taboes in zorginstellingen.

Naast de in de startblokken staande Limburgse vereniging, kunnen Vlaamse HoLeBi-jongeren met een verstandelijke beperking terecht bij ...
'De Roze Ballon', die sinds 2011 actief is in Vlaams-Brabant, en het in het Oost-Vlaamse Gent lopende project van 'De Roze Joker'.

Anita Peustjens, oprichtster van 'De Roze Ballon', bestempelt de situatie rondom deze vergeten groep als schrijnend: "Als je weet dat over heel Vlaanderen alleen in Gent nog een vereniging is die homo's of lesbiennes met een verstandelijke beperking bijeen brengt, dan zie je dat die mensen echt wel een vergeten groep zijn. Zeven procent van de bevolking in ons land is HoLeBi. Bij mensen met een verstandelijke beperking is dat niet anders, maar we kennen amper HoLeBi's met een verstandelijke handicap die zich vandaag de dag outen. Ik vind dat schrijnend."

Peustjens wijst daarbij op het hardnekkige taboe dat nog steeds heerst omtrent seksualiteit en mensen met een verstandelijke beperking. "Zelfs voor mensen met een verstandelijke beperking die niet homo of lesbienne zijn, is seksualiteit vandaag nog altijd een moeilijk bespreekbaar thema. De vraag of je twee personen met een verstandelijke beperking samen laat slapen, is nog een groot taboe. De coming-out tegenover de ouders door HoLeBi's met een verstandelijke beperking verloopt moeilijk of gebeurt niet. Bovendien verblijven ze vaak in een instelling. Bege- leiders en directie van die instellingen moeten openstaan voor HoLeBi's. En ik merk toch dat heel wat instellingen daar vandaag de dag helemaal niet mee bezig zijn. Voor een HoLeBi met een verstandelijke beperking is dat nochtans heel belangrijk."

Nederland

Ook in Nederland zijn homoseksuelen met een verstandelijke beperking in veel zorgorganisaties nog een dermate onbesproken groep. Naar schatting zouden er in Nederland zeker tien- tot twintigduizend mannen en vrouwen met een verstandelijke beperking zijn die homo- of bi- seksuele gevoelens hebben. Velen komen daar echter niet voor uit, uit angst voor de reacties in hun omgeving of omdat ze de woorden niet kunnen vinden om hun gevoelens aan te geven.

Ervaringsdeskundige Guus van den Dungen uit Arnhem, zelf openlijk homoseksueel met een verstandelijke beperking, onderschrijft in een inter- view in 2011 het hardnekkige taboe: "Over seksualiteit in het algemeen wordt al bijna niet gesproken, over homoseksualiteit helemaal niet. Homo zijn én verstandelijk gehandicapt, het is eigenlijk een dubbele beperking. Je moet leren accepteren dat je een beperking hebt en dan ook nog dat je homo bent. Je hoort twee keer bij een minderheid, dat is lastig."

Hoewel het per persoon verschilt, ervaren homoseksuelen met een beperking het algemeen beschouwd als extra moeilijk geaccepteerd te worden. "In de gehandicaptenzorg gelden ze als afwijkend omdat ze homo zijn en krijgen ze te maken met onwetendheid en onbegrip. In de homoscene worden ze buitengesloten vanwege hun beperking. En in de gewone maatschappij zijn ze zelfs dubbel de klos", aldus Guus van den Dungen.

Zonder Stempel

In Nederland kunnen roze jongeren met een verstandelijke beperking sinds 2011 terecht bij de landelijke organisatie 'Zonder Stempel', wat is ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen het COC en de LFB, een belangenbehartiger van mensen met een verstandelijke beperking. 'Zonder Stempel' organiseert maandelijks activiteiten op diverse locaties in het land.

In 2010 namen homoseksuelen met een verstandelijke beperking voor het eerst deel aan de Gay Pride met een eigen boot, waarbij de opvaren- den, getooid in een roze boa en onder het spandoek 'Verstandelijk Gehandicapt: Nou Én ?!?!', enthousiast kushandjes wierpen naar het massaal opgekomen publiek. Het initiatief voor de deelname aan de grachtenparade is destijds voortgekomen uit de hechte samenwerking tussen zorg- instelling Cordaan en het COC in Amsterdam. Hoewel de deelnemers van destijds graag het jaar daarop opnieuw hadden willen deelnemen aan de Pride, is het vooralsnog bij een eenmalige deelname gebleven. "Een boot kost tienduizend euro en daar kun je drie jaar een café (voor deze doelgroep) van draaien", aldus verklaarde Rijkjan Sikkel van het COC Amsterdam destijds in 2011.

Lees ook het artikel op de website van:  Tijdschrift Markant

bronnen: Gay.nl / Tijdschrift Markant / LFB en COC