Tijdens haar nieuwjaarsreceptie reikte HoLeBi- en Transgenderkoepel Çavaria haar Çavaria Awards uit. Deze prijzen gaan naar personen, campagnes of mediamomenten die de HoLeBi- en Transgendergemeenschap hebben vooruitgeholpen of diep hebben geraakt.
De Çavaria Media Award ging naar het tijdschrift Joepie, om zijn bijzondere aandacht voor homoseksualiteit in het voorbije septembernummer, en zijn blijvende inzet doorheen alle nummers. Het tijdschrift won de prijs vóór andere genomineerden Het Televisiehuis (Het huwelijk van Franky en Tibo in 'Thuis') en Outrage! / Famous / Vermeire (de lancering van de Gaybashing.app).
De basisschool Sint-Martinus in Sint-Jans-Molenbeek mocht de Çavaria Campaign Award meenemen naar hun school. Zij kregen de prijs voor hun campagne 'Ik en de Ander' waarmee ze de leerlingen speels informeerden over holebiseksualiteit en genderdiversiteit. De All-out campagne tegen de Sint-Peterburgse antihomowetten en het No Hate Reggae Charter van de reggae organisatoren en -liefhebbers werden beloond met een nominatie.
De grote verrassing van de Çavaria Awards was evenwel de winnares van de allereerste Çavaria Lifetime Achievement Award. Deze nieuwe prijs ging immers niet naar een HoLeBi-coryfee, zoals velen hadden verwacht, maar naar Griet De Cuypere, de psychiater van de Gentse Genderteam, die door haar jarenlange inzet zichtbaarheid heeft gegeven aan het transgenderthema. "Ze zette transgenderisme en transseksualiteit op de kaart", zegt Çavaria-coördinator Yves Aerts.
Griet De Cuypere: een leven gewijd aan transgenders
Een carrière, een leven gewijd aan het helpen van transgenders: het is vandaag nog een zeldzaamheid in Vlaanderen, maar dertig jaar geleden was het werkelijk ongezien. Toch deed ze het. Al sinds 1985 bekommert medisch dokter en psychiater Griet De Cuypere (°1949) zich om transgenders, zowel via onderzoek als met therapeutische bijstand. Ze richtte in het UZ Gent het Departement van Seksuologie en Genderproblematiek op, van waaruit het bekende Genderteam werd opgezet.
Genderteam
Het UZ Gent Genderteam hielp de voorbije jaren honderden transseksuelen met hun transitie. "Niemand heeft spijt van de ingreep", zegt Griet De Cuypere hierover trots. In Gent vroeg tot nog toe niemand om de operatie ongedaan te maken, wat in buitenlandse centra wel al eens voorkomt.
Toch wordt het initiatief niet overal op applaus onthaald. Op bezoek bij Klara in 2011 vertelde Griet De Cuypere hoe deze inzet soms gebagatelliseerd wordt : "Houden ze zich daar mee bezig in plaats van met essentiële problemen?", vragen sommigen. "Maar genderdysfore mensen lijden zo veel. Ik zie dat niet als een luxe. Wat me bij elk van die mensen opvalt, is het grote lijden. Dat is ook de reden waarom ze recht hebben op een correcte behandeling."
Wat die correcte behandeling inhield, was niet vanaf het begin duidelijk. Het transgendervraagstuk is nog een behoorlijk jong thema, waarin inzichten snel evolueren. Toen Griet met het transgenderthema startte, werd nog heel binair gedacht, en leek transseksualiteit het enige antwoord voor wie worstelde met zijn of haar geslacht. Intussen zijn de inzichten over gender, genderexpressie en genderidentiteit sterk geëvolueerd, en ook Griet en haar multidisciplinair genderteam stuurden hun visie en werking bij van probleemgerichte naar persoonsgerichte aanpak. Niet het probleem, maar de persoonlijke identiteit, de beleefde gender van wie zich aanmeldt ging centraal staan.
bron: GayLive.be
België | "Çavaria Lifetime Achievement Award voor Vlaamse Transgenderhulp"
Veranderende inzichten
Zo vertelt de carrière van Griet De Cuypere niet alleen het verhaal van een unieke zorg en bekommerdheid om transgenders, maar toont het ook hoe nieuwe inzichten tot nieuwe houdingen kunnen leiden. Ze toont hoe ook onze samenleving haar focus op geslacht kan verleggen en verbreden en genderidentiteit kan erkennen. Dit klinkt misschien als een kleine accentverschuiving voor wie niet thuis is in de materie, maar voor transgenders is dit ware bevrijding.
Het gaat niet enkel om transseksuelen die van man naar vrouw of omgekeerd wensen te transitioneren, maar ook om een veel breder spectrum van transgenders die zich tussen beide geslachten in wensen te begeven, die zich tot geen enkel gender of geslacht erkennen, die een wisselende gender ervaren enzoverder. Het genderteam vertrekt steeds meer vanuit een "depsychiatriserende" visie, en deelt beslissings- verantwoordelijkheid nu met de gebruikers. waarbij ook meer aandacht wordt verleend aan familie, ouders, kinderen en partners. De laatste jaren is onder de leiding van dokter De Cuypere ook steeds meer aandacht gegaan naar kinderen en jongeren met genderproblemen. Samen met hun ouders kunnen ze terecht bij kinderpsycholoog, kinderpsychiater en kinderendocrinoloog voor diagnostiek, advies en behandeling.
Internationaal aanzien
Intussen heeft ze de leiding van de team losgelaten, en doet ze het wat rustiger aan, maar nog blijft ze actief. Zo is ze bestuurslid van de World Professional Association for Transgender Health en vooraanstaand lid van de ENIGI-onderzoeksgroep (European Network for the Investigation of Gender Incongruence).
Griet De Cuypere is een wereldwijde autoriteit, kortom, voor de begeleiding van transgenders, en alleen al in Vlaanderen hielp ze honderden transgenders. Çavaria vond deze inzet voor een al te vaak vergeten doelgroep dan ook een bijzondere beloning waard, en geeft haar daarom deze Çavaria Lifetime Achievement Award 2013.
Joepie: positieve aanwezigheid bij de jeugd
Seksuele oriëntatie is niet altijd evident voor jongeren. Sociale verwachtingen en druk van leeftijdsgenoten kan het voor pubers lastig maken om over homoseksuele gevoelens te praten, waardoor ze zich geïsoleerd gaan voelen. Studies geven dan ook aan dat jonge homoseksuelen, en dan vooral lesbische en biseksuele meisjes, het moeilijk hebben en vaker dan leeftijdsgenoten aan zelfmoord denken.
Positieve toon
Dat Joepie, één van de meest populaire jongerenbladen, bij de start van dit schooljaar positief, trots en vrolijk aandacht schonk aan homoseksualiteit, met als titel "Gay = Okay", wist Çavaria dan ook bijzonder te waarderen. De artikels en de Edito wisten hierbij de juiste inspirerende, positieve toon te raken. Joepie erkent dat het eenzaam en verwarrend kan aanvoelen voor jonge HoLeBi's en doet daarom - zo zegt journaliste Evelien Van Gerwen in de Edito - "een bescheiden poging om een antwoord te geven op de meest gestelde vragen die je als jonge HoLeBi hebt". "Nee, dat is geen foutje in je hersenen dat je moet corrigeren of onderdrukken", opent het blad om jongeren vervolgens aan te moedigen uit de kast te komen: "Als HoLeBi's niet verbergen wie ze zijn (door hand in hand te lopen op straat en tegen nieuwe mensen openlijk over hun lief te praten bijvoorbeeld), zullen andere mensen het ook als iets normaals beschouwen. Want dat is het tenslotte: iets perfect normaals." "Uiteindelijk", oppert het blad, "is er toch helemaal niets raars of abnormaals aan iemand graag zien?"
Eigen initiatief
De jury looft het blad in het bijzonder omdat het dit op eigen initiatief uitbracht, en niet omwille van een verplichting of om een of andere diversiteitsconvenant. Bovendien was dit geen eenmalige opwelling van de Joepie-redactie. Wie het blad beter kent, weet dat er structureel aandacht is voor holebiseksualiteit. Zo wordt de hartenrubriek van Joepie zelfs geschreven door een jonge openlijke homo, met als titel 'Matthias, your gay best friend'. Die combinatie van initiatief, positieve houding en belang voor een gevoelige doelgroep levert Joepie de Çavaria Media Award 2013 op.
Sint-Martinus: de genderklik in praktijk
Een positieve houding tegenover HoLeBi's en transgenders krijg je wanneer je je mensen opener en vrijer kunt laten denken over gender. Dat weten we al langer. De genderklik maken, heet dat. Çavaria en anderen werken al enkele jaren samen met onderwijsinstellingen om die genderklik niet alleen aan te prijzen maar ook uit te voeren in het onderwijs. Hoe jonger je begint, hoe meer resultaat immers. Ook de Vlaamse minister van Onderwijs Pascal Smet is dit doel genegen, en zette daarom vorig jaar nog een Diversiteitscharter voor het onderwijs op, dat door de grote onderwijsnetten werd ondertekend.
Maar nog voor dit charter werd getekend, startte de basisschool Sint-Martinus in Sint-Jans-Molenbeek al een project over seksuele geaardheid en genderidentiteit. Onder de naam 'Ik en de Ander' werden in de gangen foto's opgehangen van kussende vrouwen, mannen die hand in hand lopen, transgenders naast heterokoppels. "In het vijfde leerjaar geven we al lang seksuele voorlichting", vertelde initiatiefnemer meester Steven De Baerdemaeker aan Brusselnieuws.be, "en dan blijkt dat zaken als homoseksualiteit daar al erg moeilijk liggen. De kinderen kennen het gewoon niet, en als je er op die leeftijd nog nooit mee geconfronteerd bent, roept dat veel weerstand op."
Over deze foto's werd vervolgens in de lessen gepraat. Ze wezen de kinderen op het verschil tussen termen als gender, geslacht en geaardheid, en toonden afbeeldingen die de kinderen anders niet zien. Huwelijksfoto's bijvoorbeeld, niet alleen traditionele, maar ook van homohuwelijken. Naast de tentoonstelling waren er ook educatieve toneelstukjes, en het schoolteam zal regelmatig vormingen volgen rond HoLeBi's, gender en weerbaarheid. Het hele project mondde uit in een slotevenement waarbij ook de ouders betrokken werden. Niet voor de hand liggend, nochtans. "We zijn katholieke basisschool in Brussel met een groot aantal kinderen uit moslimgezinnen", vertelde Steven, "Toch willen we tonen dat er Brusselse scholen zijn die dat thema durven aanpakken."
De school met 180 leerlingen uit alle windstreken geeft zo het voorbeeld: het is leuk, en echt niet zo moeilijk om te werken rond LGBT-diversiteit. Basisschool Sint-Martinus wil andere scholen overigens helpen en is ook bereid haar nieuw ontwikkelde materiaal uit te lenen. Dit project, zo vond de jury van de Çavaria Awards, is een ware inspiratie voor scholen en onderwijsnetten, maar door zijn openheid, optimisme en positieve benadering voor iedereen die met jongeren te maken heeft, een letterlijk schoolvoorbeeld van genderbewust onderwijs, en daarom krijgt het ook de Çavaria Campaign Award 2013.
bron: GayLive.be
