Het grote woord is eruit: "Johan Verstreken is
honderd procent homoseksueel". Dat schrijft hij zelf in het boek Met gesloten vuisten, een openhartige en vertederende biografie die hij vandaag aan de pers voorstelt.
Wie een boek vol ranzige details verwacht, mag die hoop
alvast opbergen. Zo'n boek is het niet geworden, want zo'n leven was het ook
helemaal niet. Met gesloten vuisten is het verhaal van een jongen die in een
verscheurd gezin opgroeit, huiselijk geweld, armoede en ook seksueel geweld
meemaakt en daar uit angst en schaamte leert over te zwijgen. Het is het
verhaal van een jongen die makkelijker entertaint dan over zijn gevoelens
praat, die liever raakt met zijn mooie ogen dan met zijn handen. Het verhaal
van de clown die lacht voor het publiek en zijn tranen bewaart voor de
coulissen. Alleen de eeuwige, gesloten vuisten verraadden zijn innerlijke
strijd.
Angst voor aanraking
Zijn homoseksualiteit komt pas naar het einde van het boek
aan bod. Net zoals Johan Verstreken er ook zelf pas de laatste jaren aandacht aan
is gaan besteden. Voordien was hij bezig met zijn optredens, zijn
presentatiewerk, met Hopla, met politiek. Seksualiteit en relaties gingen
aan hem voorbij, en als ze hem al raakten, zweeg hij erover in alle talen.
Seksualiteit en lichamelijkheid verwarden hem.
Hij schrijft over jeugdliefdes en pogingen tot relaties met meisjes die niet verder gingen dan een zachte zoen. Hij was bang van aanraking, zo schrijft hij, "Bang om haar naakt te zien". Lange tijd heeft hij zo seksualiteit uit zijn leven geweerd. Niet actief, maar passief. Er waren kansen en kussen, maar omstandigheden, angst en schroom zorgden ervoor dat hij de vraag jarenlang uit de weg ging: "Ik stortte me op mijn werk. De twijfel of ik gay was verdween".
Tijdens het lezen van de biografie merk je regelmatig dat hij zijn geaardheid eerder had kunnen opmerken, ontdekken en openen. Maar dat hij die momenten links liet liggen maakt hem net tot die bijzondere man die we kennen. Of met de woorden van F. Scott Fitzgerald: "Our lives are defined by opportunities. Even the ones we miss".
Trage, subtiele thriller
Johan Verstreken zijn verhaal leest als een trage, subtiele thriller.
Wanneer zal hij zijn geaardheid benoemen en omarmen ?! Wanneer vindt hij de
bevrijdende relatie ?! Wanneer komt hij thuis ?! Zijn verhaal is niet dat van de
flamboyante pride-activist die zich hult in zelfzekerheid, maar die van een
zoekende jongen die de twijfel en de onzekerheid erkent.
Zelden zoveel vraagtekens in een biografie gevonden: "Zou het kunnen…" ?!, "Was het omdat…" ?!, "Is het…" ?!, "Ben ik…" ?! Vragen die dan beantwoord worden met "Geen idee" of "Ik weet het niet".
"Hoe moest het nu verder met mij" ?!, vraagt hij zich af in het boek. Is hij aseksueel ?! Gewoon verward ?! Geblokkeerd door seksuele ervaringen die hij geen verkrachting noemt, maar die het technisch gezien wel zijn ?! Of is hij bang voor de reacties ?! Langzaam aftastend ontdekt hij zichzelf. "Ik realiseerde me stap voor stap dat mijn voorkeur meer naar mannen in plaats van vrouwen uitging" ‼
De moed van de onzekerheid
Het duurt tot hij vijfenveertig wordt eer hij voor het eerst
warme, deugddoende seks beleeft. "Na die bewuste nacht was alle twijfel
voorbij. Ik hou van mannen en ben honderd procent homoseksueel".
Dat klinkt laat, maar Johan Verstreken schrijft terecht dat hij hierover niet beschaamd hoeft te zijn. Hij beseft dat hij zich hierdoor in een kwetsbare positie plaatst, maar getuigt zo net van moed. In deze tijden van vlotte coming-outs waarin schamper wordt gedaan over wie laat uit de kast komt, is het voor hen net nog moeilijker. Johan Verstreken zijn verhaal kan hen alvast een hart onder de riem steken.
Hij verstopt zijn angst en zijn twijfels niet, ook niet in de pakkende coming-outbrief die hij aan zijn moeder schreef en die in het boek afgedrukt staat. En ook dan merk je ongerustheid, en klinkt een angstige overgave voor wat komen zal door. "Het enige dat ik hoop", schrijft hij daarin, "is dat mijn 'outing' – wat een lelijk woord – me niet eeuwig en een dag zal blijven achtervolgen".
Een zucht tussen eb en vloed
Het lijkt alsof er nog gesloten vuisten huizen in Johan Verstreken. Hij
heeft nog niet alle demonen van zich afgeschud, maar hij lijkt wel een modus
vivendi gevonden te hebben. "Kijk ik naar de zee dan weet ik hoe betrekkelijk
alles is. Het leven, hoe aangenaam ook, is niets meer of minder dan een zucht
tussen eb en vloed". Een zucht die is uitgegroeid tot een vertederend, warm en
openhartig verhaal. Het boek had nog langer en dikker mogen zijn, met meer
uitweidingen en mijmeringen, maar we mogen ons gelukkig prijzen, zo blijkt op
pagina 186: "Ik had ook gewoon een kaartje kunnen sturen met: Hey, I'm Gay" ‼
'Met Gesloten Vuisten' van Johan Verstreken - opgetekend
door Carlos Alleene - verscheen bij Uitgeverij Vrijdag – ISBN 978
94 6001 364 5
Zie ook:
Johan Verstreken komt in boek Uit de Kast / Johan Verstreken komt Uit de Kast in boek
Johan Verstreken komt Uit de Kast in boek / Johan Verstreken komt in boek Uit de Kast
Johan Verstreken komt in boek Uit de Kast / Johan Verstreken komt Uit de Kast in boek
Johan Verstreken komt Uit de Kast in boek / Johan Verstreken komt in boek Uit de Kast
bronnen: ZiZo-Magazine.be / YouTube.com
