Acht jaar geleden nam VDAB-collega 'Solange Theys' afscheid
van Philippe, de man die ze vroeger was. Een moedige, zelfgekozen
wedergeboorte. Dat was in het begin schrikken voor haar collega's op de dienst
in Roeselare. "Hoewel het achteraf toch vooral een verrijking bleek te zijn",
zegt Solanges collega Koen Vandenberghe.
"Kijk, dit is mijn geboortekaartje. In 2007 werd alles immers definitief anders: de laatste operatie was achter de rug, ik veranderde mijn naam en liet mijn identiteitskaart aanpassen", zegt Solange Theys terwijl ze haar 'pasje' bovenhaalt. Al 28 jaar lang werkt ze bij de VDAB in Roeselare, waar ze instructeur computer-aided design (CAD) is. Maar geen van haar collega's had een vermoeden van het probleem waar ze al jaren mee worstelde. "Alleen mijn toenmalige vrouw en mijn zus wisten ervan. Toen mijn voornemen concreet werd, moest ik de directie natuurlijk op de hoogte brengen. Het was best wel schrikken voor hen. Ze drongen erop aan dat ik me zo snel mogelijk bij mijn collega's zou outen", vertelt ze.
Solange besloot een presentatie te geven aan de collega's: "Daarin legde ik uit wat transgender precies betekent. Op het einde liet ik een foto van mezelf zien. Ik voegde eraan toe dat de presentatie in samenspraak met Solange Theys was gemaakt. Maar nog steeds drong het niet door tot mijn collega's". Dan heb ik gezegd: "Ik ben Solange Theys"
Collega Koen Vandenberghe maakte het van nabij mee. "Het was een schok ‼ We keken naar links, naar rechts, naar elkaar, van de foto naar Sol en andersom. Humor, af en toe domme opmerkingen maken: het maakt een beetje deel uit van de sfeer in ons team. Maar plots was iedereen stil". Solange lacht: "Transgenders, dat was een ver-van-mijn-bedshow. En nu stond ik zomaar ineens voor jullie neus".
Na de presentatie nodigde Solange alle collega's uit op een receptie. De schok werd weggespoeld, er kon geklonken worden op een nieuw leven. "Het was jouw doop", zegt Koen. "En het begin van iets moois. Na de aanvankelijke schok ben ik het als een verrijking gaan zien. We zien hier mensen van allerlei slag. En nu maken we van dichtbij mee dat er ook mensen bestaan die worstelen met hun identiteit en daarin alleen komen te staan. Als dat eenmaal tot je doordringt, kun je het een plaats geven. Vanaf dat moment heb je het niet langer over een 'transgender', maar over Katrien, Koen, Jan, Pier en Pol. En Sol dus".
Sommige collega's zijn Solange nog lang Philippe blijven noemen. "Ik begreep dat wel, het gebeurde vaak onbewust. Maar telkens moeten corrigeren is vermoeiend", zegt Solange. "Het persoonlijk voornaamwoord 'hij' is trouwens hardnekkiger dan de naam". Ook Koen betrapte zichzelf erop. "Uit respect voor Sol ben ik daar bewust op beginnen te letten", zegt hij.
Sporadisch krijgt Solange vervelende reacties, meestal op de achtergrond, achter haar rug om. Maar soms ook niet. "Gelukkig ben ik redelijk assertief", zegt Solange. "Als we middelbare scholieren op bezoek krijgen, durft het al eens lastig te worden. Ik begrijp dat, hoor. Door mij te zien, worden ze verplicht zichzelf in vraag te stellen. Ik denk dat degenen die het heftigst reageren het er zelf het moeilijkst mee hebben. Toen ik jong was, lachte ik ook met trans-?genders. Het was ontkenning. Ik wilde geen transgender zijn. En ik dacht dat wat ik voelde, mettertijd wel zou overgaan".
Dat deed het niet. "Toen ik de eerste keer naar het UZ ging, vroeg ik meteen of ze me alsjeblieft een pil konden geven waardoor ik me een man zou voelen. Ik had geen zin in die hele transitie. Maar ik kon niet anders. Toen de hormonenbehandeling startte, stond ik ervan versteld hoezeer me dat mentaal beïnvloedde. Dingen waar ik als man mijn schouders bij ophaalde, waren ineens aanleiding tot piekeren en grote zorgen. Heel raar was dat. Hoe zwaar het ook was, het fysieke herstel is me nog het minst zwaar gevallen. De emotionele kant van de transitie is niet te onderschatten".
Emotioneel betekende in Solanges geval ook relationeel: haar vrouw kon, ook al wist ze al die tijd dat het zou gebeuren, de verandering niet verwerken. Het huwelijk liep spaak. Vandaag is Solange gelukkig met een nieuwe partner. Maar ook voor haar ouders was het moeilijk. "Ik was indertijd de enige jongen die het geslacht Theys zou kunnen voortzetten. 'Mijn meesterwerk', noemde mijn pa mij. Nu zegt hij dat niet meer".
"Kijk, dit is mijn geboortekaartje. In 2007 werd alles immers definitief anders: de laatste operatie was achter de rug, ik veranderde mijn naam en liet mijn identiteitskaart aanpassen", zegt Solange Theys terwijl ze haar 'pasje' bovenhaalt. Al 28 jaar lang werkt ze bij de VDAB in Roeselare, waar ze instructeur computer-aided design (CAD) is. Maar geen van haar collega's had een vermoeden van het probleem waar ze al jaren mee worstelde. "Alleen mijn toenmalige vrouw en mijn zus wisten ervan. Toen mijn voornemen concreet werd, moest ik de directie natuurlijk op de hoogte brengen. Het was best wel schrikken voor hen. Ze drongen erop aan dat ik me zo snel mogelijk bij mijn collega's zou outen", vertelt ze.
Solange besloot een presentatie te geven aan de collega's: "Daarin legde ik uit wat transgender precies betekent. Op het einde liet ik een foto van mezelf zien. Ik voegde eraan toe dat de presentatie in samenspraak met Solange Theys was gemaakt. Maar nog steeds drong het niet door tot mijn collega's". Dan heb ik gezegd: "Ik ben Solange Theys"
Collega Koen Vandenberghe maakte het van nabij mee. "Het was een schok ‼ We keken naar links, naar rechts, naar elkaar, van de foto naar Sol en andersom. Humor, af en toe domme opmerkingen maken: het maakt een beetje deel uit van de sfeer in ons team. Maar plots was iedereen stil". Solange lacht: "Transgenders, dat was een ver-van-mijn-bedshow. En nu stond ik zomaar ineens voor jullie neus".
Na de presentatie nodigde Solange alle collega's uit op een receptie. De schok werd weggespoeld, er kon geklonken worden op een nieuw leven. "Het was jouw doop", zegt Koen. "En het begin van iets moois. Na de aanvankelijke schok ben ik het als een verrijking gaan zien. We zien hier mensen van allerlei slag. En nu maken we van dichtbij mee dat er ook mensen bestaan die worstelen met hun identiteit en daarin alleen komen te staan. Als dat eenmaal tot je doordringt, kun je het een plaats geven. Vanaf dat moment heb je het niet langer over een 'transgender', maar over Katrien, Koen, Jan, Pier en Pol. En Sol dus".
Sommige collega's zijn Solange nog lang Philippe blijven noemen. "Ik begreep dat wel, het gebeurde vaak onbewust. Maar telkens moeten corrigeren is vermoeiend", zegt Solange. "Het persoonlijk voornaamwoord 'hij' is trouwens hardnekkiger dan de naam". Ook Koen betrapte zichzelf erop. "Uit respect voor Sol ben ik daar bewust op beginnen te letten", zegt hij.
Sporadisch krijgt Solange vervelende reacties, meestal op de achtergrond, achter haar rug om. Maar soms ook niet. "Gelukkig ben ik redelijk assertief", zegt Solange. "Als we middelbare scholieren op bezoek krijgen, durft het al eens lastig te worden. Ik begrijp dat, hoor. Door mij te zien, worden ze verplicht zichzelf in vraag te stellen. Ik denk dat degenen die het heftigst reageren het er zelf het moeilijkst mee hebben. Toen ik jong was, lachte ik ook met trans-?genders. Het was ontkenning. Ik wilde geen transgender zijn. En ik dacht dat wat ik voelde, mettertijd wel zou overgaan".
Dat deed het niet. "Toen ik de eerste keer naar het UZ ging, vroeg ik meteen of ze me alsjeblieft een pil konden geven waardoor ik me een man zou voelen. Ik had geen zin in die hele transitie. Maar ik kon niet anders. Toen de hormonenbehandeling startte, stond ik ervan versteld hoezeer me dat mentaal beïnvloedde. Dingen waar ik als man mijn schouders bij ophaalde, waren ineens aanleiding tot piekeren en grote zorgen. Heel raar was dat. Hoe zwaar het ook was, het fysieke herstel is me nog het minst zwaar gevallen. De emotionele kant van de transitie is niet te onderschatten".
Emotioneel betekende in Solanges geval ook relationeel: haar vrouw kon, ook al wist ze al die tijd dat het zou gebeuren, de verandering niet verwerken. Het huwelijk liep spaak. Vandaag is Solange gelukkig met een nieuwe partner. Maar ook voor haar ouders was het moeilijk. "Ik was indertijd de enige jongen die het geslacht Theys zou kunnen voortzetten. 'Mijn meesterwerk', noemde mijn pa mij. Nu zegt hij dat niet meer".
Solanges beste vriend haakte definitief af. Ook dat deed pijn. Maar er kwamen veel nieuwe vrienden bij. En vriendschappen die vroeger eerder lauw waren, zijn steviger geworden. De moed om te veranderen in wie ze altijd al was, dwingt immers ook respect af.
En er mag gerust gelachen worden, klinkt het eensgezind. "Want", benadrukken de twee collega's, "er is geen sprake van slachtofferschap". "Voor alle duidelijkheid: ik neem het verhaal op zich serieus. Ik lach niets weg. Maar laten we er vooral op een luchtige manier mee omgaan. 'We hebben hier zélfs hetero's' ‼ zeg ik weleens. En ja, er zijn mensen die meer tijd nodig hadden om aan Sol te wennen. Dat is niet erg, zolang de goede wil er maar is", vertelt Koen.
Solange wil nog een ding benadrukken: "Vaak hebben mensen die geen transgenders kennen een verkeerd beeld van wat het betekent. Ze vragen me bijvoorbeeld wanneer ik eindelijk ga optreden. Maar ik ben geen travestiet. Ik vind mezelf niet eens meer een transgender. Ik noem mezelf een vrouw".
bronnen: HoLeBi.info / Dertien.Vlaanderen.be / YouTube.com - TNN
◄ Transgender Netwerk Nederland – Carolien van de Lagemaat → Transgender op het werk ‼
